دکتر محمد رضا میعاد (متخصص ارتوپدی و جراحی استخوان و مفاصل)در گفتگو باخبرنگار ورزشی صبح پویا، آسیبهای ورزشی بخش جداییناپذیر از حرفه یک فوتبالیست است، اما برخی صدمات با تکرار بالا، نیازمند توجه و برنامهریزی ویژهای هستند. در میان آسیبهای اندام تحتانی که بیش از نیمی از مصدومیتهای فوتبال را شامل میشود، پیچ خوردگی مچ پا (Ankle Sprain) به عنوان شایعترین آسیب مفصلی شناخته میشود. این آسیب معمولاً هنگام فرود نامناسب پس از پرش، قدم گذاشتن روی پای حریف یا تغییر جهت ناگهانی در حین دویدن رخ میدهد و منجر به کشیدگی یا پارگی رباطهای تثبیتکننده مفصل میشود.
تحلیل عوامل زمینهساز مصدومیت مچ پا
دلایل متعددی ریسک این آسیب را در زمین فوتبال افزایش میدهد. یکی از مهمترین آنها، کفش نامناسب است؛ کفشهایی با گل میخهای بلند یا فرسوده میتوانند باعث چرخیدن ناخواسته پا شوند. همچنین، گرم کردن ناکافی عضلات و رباطها و تکنیک ضعیف در دویدن و فرود آمدن نیز از عوامل موثر هستند. مهمتر از همه، بیثباتی مزمن در مچ پای بازیکنانی که سابقه پیچخوردگی قبلی دارند، آنها را در یک چرخه آسیبدیدگی مکرر قرار میدهد.
برنامه جامع پیشگیری و تقویت
برای رهایی از کابوس پیچ خوردگی مچ پا، پیادهسازی یک پروتکل پیشگیرانه منظم حیاتی است. این پروتکل بر سه ستون اصلی استوار است:
تقویت عضلانی: تمرکز بر عضلات ساق پا، به ویژه عضلات نازکنی (پرونئال)، برای حمایت پویا از مفصل. تمریناتی مانند بالا رفتن روی پنجه پا و حرکات مقاومتی مچ پا با استفاده از کشهای ورزشی ضروری است.
تعادل و حس عمقی (پروسپشن): انجام تمرینات تعادلی روی یک پا، به ویژه روی سطوح ناهموار یا تخته تعادل (Wobble Board)، به بازسازی ارتباط عصبی-عضلانی کمک کرده و زمان واکنش بدن به چرخشهای ناگهانی را کاهش میدهد.
تجهیزات حمایتی: برای بازیکنانی که سابقه آسیب دارند، استفاده از بریسهای حمایتی یا بانداژهای کینزیولوژی در حین تمرین و مسابقه، پایداری بیشتری فراهم میکند. همچنین، اطمینان از تعویض به موقع کفشهای ورزشی و استفاده از کفشهایی با پشتی پاشنه پایدار بسیار مهم است.
در صورت وقوع آسیب، رعایت پروتکل RICE (استراحت، یخ، فشار، بالا نگه داشتن) و مراجعه سریع به متخصص برای تشخیص درجه آسیب (از کشیدگی خفیف تا پارگی کامل رباط) از حیاتیترین گامها برای جلوگیری از عواقب بلندمدت و تضمین بازگشت کامل به میادین است. سرمایهگذاری بر روی پیشگیری، در نهایت، به معنای سرمایهگذاری بر روی طول عمر حرفهای بازیکن است.