عیس کلانتری رییس سابق سازمان حفاظت محیط زست درگفتگو با صبح پویاگردشگرانی که در حال قایق‌سواری در دریاچه‌ای بودند که بارها خبر از تمام شدن عمرش به گوش همه رسیده بود. رونق به دریاچه ارومیه برگشته بود و انگار همه آن تیترهای منفی درباره خشک شدن دریاچه بخار شده و رفته بود هوا. اما برای کارشناسان و اهل فن این‌ها همچنان خاطره محسوب می‌شد، از جمله برای عیسی کلانتری، رئیس اسبق سازمان حفاظت از محیط زیست و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت دوازدهم، او به خبرآنلاین همان زمان در گفت‌وگویی گفته بود: «بله دریاچه آب دارد اما حتی نمک‌های ساحلی هم زیر آب نرفته است، نکته اینجاست که حتی نسبت به ۳ سال پیش در همین زمان، ۲.۵ تا ۳.۵ میلیارد متر مکعب میزان آب موجود در دریاچه کمتر شده است وگرنه همین که دریاچه حدود دو میلیارد متر مکعب آب داشته باشد هم کفایت می‌کند برای اینکه بخواهند در آن قایق‌سواری کنند.»
حالا در آغاز پاییز سراغ او رفته‌ایم که بدانید حال و روز دریاچه ارومیه چطور است.دریاچه سه سال پیش در ابتدای سال آبی که همین ابتدای ماه مهر باشد، حدود ۲ الی ۳ میلیارد متر مکعب آب داشت. اگر سالانه طبق برنامه حداقل ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب به آن اضافه می‌شد امروز باید حدود ۳-۴ میلیارد متر مکعب آب داشت. در صورتی که الان کمتر از ۱.۵ میلیارد متر مکعب آب دارد. البته این آمار فعلی درحالی‌ست که آب رودخانه زاب نیز به‌دریاچه اضافه شده است. یعنی نه تنها هیچ کاری نکردیم، بلکه بخشی از آب را هم بخار کردیم. این وضعیت دریاچه است. دیگر چه بگویم؟ امروز ۲.۳ میلیارد متر مکعب باید اضافه می‌شد که اضافه نشده، یعنی ۲.۵ میلیارد متر مکعب کمتر از چیزی است که باید در آن آب باشد.
الان آب رودخانه زاب به‌دریاچه سرازیر می‌شود. سئوال اینجاست که با وجود تزریق آب زاب به‌دریاچه چرا این وضعیت را داریم؟ شاید برنامه شما که طرح اضافه کردن آب زاب به دریاچه را دنبال و اجرایی می‌کردید، غلط بوده؟
برنامه که غلط نیست. برنامه را اجرا نکردند. آن را رها کردند. اعتباراتی را که سازمان برنامه و بوجه در ۳ سال گذشته باید به‌دریاچه می‌داد، پرداخت نکرده، در واقع کمتر از یک دهم آنچه باید اعتبارات می‌دادند، تخصیص دادند.
چقدر باید برای دریاچه ارومیه اعتبار می‌دادند؟
حداقل در سه سال گذشته باید ۱۰۰۰ میلیارد تومان پول می‌دادند که فقط ۲۰۰ میلیارد تومان می‌دادند. الان طبق برنامه باید احیای دریاچه تمام می‌شد و آب در آن سرازیر می‌شد. نه تنها حقابه را ندادند، بلکه اقداماتی که باید انجام می‌شد، کنار گذاشته شد. سردهنه‌سازی نشده و کشاورزی توسعه یافته، درواقع اصلا برنامه‌ها اجرا نشده است. اگر برنامه‌ها اجرا می‌شد باید دریاچه بالای ۳ هزار کیلومتر مربع وسعت داشت و بیش از ۴ میلیارد متر مکعب آب در آن بود. وقتی برنامه‌ها اجرا نشود، آب بخار می‌شود. سالانه حدود یک متر از سطح آب دریاچه بخار می‌شود و سه‌دهم متر هم بارش داریم یعنی ۷۰ سانتیمتر از عمق دریاچه در سال، منفی می‌شود و باید جبران شود. وقتی جبران نشود، دریاچه خشک می‌شود. یعنی کاری نکردند.
هیچ کاری در ۳ سال دولت سیزدهم نیفتاد؟
هیچ اتفاقی نیفتاد. باید ۲.۳ میلیارد متر مکعب آب می‌دادند که ندادند.
پس چرا دولت سیزدهم در بهار امسال تبلیغات کرد که وضع دریاچه خوب شده است؟
به‌علت بارش‌های زمستانی و فروردین، اندکی آب می‌آید. از خرداد و تابستان دریاچه شروع به‌کاهش آب می‌کند و باید دید در آخر تابستان و مهر وضعیت دریاچه چگونه است.
از تصمیمات دولت چهاردهم برای دریاچه خبر دارید؟
من هیچ خبری ندارم. از آقای عارف که مسئول اجرایی دریاچه است، سئوال کنید.
در صحبت‌های ایشان که مسئله‌ای مطرح نشده است. غیر رسمی اطلاعی از برنامه‌هایشان برای دریاچه ارومیه دارید؟
نه، از آقای عارف سئوال کنید. ایشان به‌عنوان معاون اول، مسئول احیای دریاچه است و باید از او بپرسید. البته از همان اول که مسئولیت کار احیای دریاچه را به استانداری که ۹۰ درصد آب دریاچه را تامین می‌کند، دادند یعنی دریاچه باید بخشکد.