به گزارش صبح پویا، آلودگی هوا، تهدیدی نامرئی و فراگیر، به یکی از بزرگترین چالشهای سلامت جهانی تبدیل شده است. اکنون، محققان به یک راهکار ساده و کمهزینه برای محافظت از ریهها دست یافتهاند: ویتامین C. نتایج تحقیقات جدید نشان میدهد که این آنتیاکسیدان رایج میتواند آسیبهای سلولی و التهاب ناشی از قرار گرفتن در معرض ذرات معلق ریز (PM2.5) را به طور چشمگیری کاهش دهد.
دانشمندان دانشگاه فناوری سیدنی (UTS) و مؤسسه تحقیقات پزشکی وولکاک، تأثیر ویتامین C را بر ریه موشها و کشتهای سلولی انسان بررسی کردند. ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون که از احتراق سوختهای فسیلی، مازوت، دیزل و آتشسوزیهای جنگلی ایجاد میشوند، عامل اصلی بیماریهای مزمن ریوی مانند آسم، COPD و حتی سرطان ریه هستند.
مکانیسم محافظتی ویتامین C در ریهها
دانشمندان کشف کردند که ذرات PM2.5 (حتی در سطوح متوسط) باعث افزایش شدید سلولهای التهابی و استرس اکسیداتیو میشوند. این ذرات به طور خاص به میتوکندریها (ساختارهای حساس سلولی که مسئول تولید انرژی هستند) آسیب میزنند و آنها را دچار تورم و اختلال عملکرد میکنند.
اما خبر خوب این است:
-
کاهش التهاب: در هر دو نمونه سلولهای انسانی و موش، ویتامین C تقریباً تمام نشانگرهای التهابی را کاهش داد.
-
حفاظت از میتوکندری: این ویتامین توانست ساختار و عملکرد میتوکندری را تثبیت کند و از آبشار آسیبهای اکسیداتیو ناشی از ذرات PM2.5 جلوگیری نماید.
-
تقویت آنزیمها: آنزیمهای آنتیاکسیدانی حیاتی مانند SOD۲ و GPX۴ در حضور ویتامین C بهبود یافتند.
پروفسور برایان الیور، از دانشکده علوم زیستی UTS، این کشف را «امیدی برای یک درمان پیشگیرانه کمهزینه برای مسئلهای جهانی که صدها میلیون نفر را تحت تأثیر قرار میدهد» خواند.
دوز مصرفی توصیهشده و هشدار متخصصان
دوز مورد استفاده در این تحقیق (تقریباً معادل ۱۰۰۰ میلیگرم در روز برای انسان) بسیار بالاتر از نیاز روزانه توصیهشده (۹۰-۷۵ میلیگرم) است، اما هنوز در محدوده ایمنی (زیر ۲۰۰۰ میلیگرم در روز) قرار میگیرد.
هشدار مهم: محققان تأکید کردند که با وجود نتایج دلگرمکننده، افراد نباید بدون مشورت با پزشک متخصص دوز مصرفی ویتامین C خود را به طور خودسرانه افزایش دهند. مصرف بیش از حد نادر است اما میتواند عوارض گوارشی ناخوشایند یا در افراد با شرایط خاص، خطرات جدیتری ایجاد کند.
این پژوهش مقدماتی که در مجله Environment International منتشر شده، نیاز به آزمایشهای بالینی انسانی بیشتری دارد تا اثربخشی و ایمنی آن بهطور کامل تأیید شود.